Vogels en varen, gaat dat samen?

Op een zonnige dag kan het druk zijn op de Veluwerandmeren. Niet alleen de zeearend scheert dan over het water, ook talloze watersporters en recreanten zoeken de mooie omgeving op. Ook het Vroege Vogels-team vaart voor de opnames twee dagen lang over de Veluwerandmeren. Maar gaat dat eigenlijk samen vogels en varen? Niet altijd, zegt Sonja Weeda van de Vogelbescherming.  

De Veluwerandmeren zijn vanwege de unieke soorten die er voorkomen een Natura2000-gebied. De geheimzinnige roerdomp broedt er, net als de zeldzame grote karekiet. Andere vogels zoeken er voedsel en rust zoals de smient of tafeleend. Het hele jaar door zijn wel vogels op en rond het water te vinden, maar ook mensen. Op zich kan dat prima samengaan. Veel watervogels zitten liever toch niet in de vaargeul vanwege de diepte, dus zit vaarverkeer de vogels niet in de weg. En een keer wegvliegen is geen probleem.  

In het najaar is het echt nodig om toch afstand te houden van de watervogels. Sommige soorten, zoals knobbelzwanen, komen hier om te ruien. Ze wisselen hun veren en kunnen dan niet wegvliegen. En in de winter kunnen ze dat wel, maar dan is vluchten energieverslindend terwijl voedsel in de winter schaarser is. 

Dat zijn de vogels die je vaak ziet, maar er zijn ook vogels die erg verborgen zijn, vooral in de broedperiode. Een stilliggend vissersbootje lijkt niet verstorend, maar kan dat wel zijn als het toevallig nét naast een verscholen roerdomp nest zit. Als een roerdomp niet terug naar de eieren durft, kunnen die te koud worden en doodgaan.  

Vogels wennen redelijk aan de voorspelbare boten, maar kite- en windsurfen blijkt een ingewikkelde verstoringsbron. Het onvoorspelbare karakter van de surfer en de kite in de lucht, lijkend op een roofvogel, zorgt voor schrikreacties bij vogels. Als de surfers in de aangewezen gebieden blijven, is de verstoring minimaal. Maar als de surfers op illegale plekken zitten of buiten het seizoen om op pad gaan, kan dat gevolgen hebben.  

Natuur en recreatie lopen in Nederland vaak door elkaar en ook mensen willen graag genieten van natuurgebieden. Het is goed als recreanten zich beseffen dat ze op bezoek zijn in de natuur. Hou afstand en vaar zo nodig even verder. Op een zonnige dag is dat nooit een straf.  

Kijk zondag 28 september om 19.25 naar de aflevering over de Veluwerandmeren op NPO2!