Weidevogels en wintergasten van het oude boerenlandschap

Een typisch West-Friese aanblik zijn hooilanden en koeien in de wei. Vroeger was dat het ideale leefgebied voor weidevogels. Maar door veranderingen in de landbouwcultuur is er voor deze typische boerenlandvogels nog maar weinig plek. Landschap Noord-Holland heeft daarom allemaal natuurgebieden langs de Westfriese Omringdijk ingericht voor water- en weidevogels.

In het voorjaar kun je de eerste broedvogels, opvettende trekvogels en de laatste wintergasten bij elkaar tegenkomen. Hier in waterberging Twisk en de Kolk van Dussen staat het helemaal vol. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gebruikt deze gebieden als waterberging tijdens piekbuien. Die vallen vaak in het najaar, dus in het voorjaar zijn deze plekken goed nat voor weidevogels. De polders liggen al in delen die lager waren door vroegere dijkdoorbraken van de Westfriese Omringdijk. Zo betekent het woord ‘kolk’, in Kolk van Dussen, een dijkdoorbraak.

Kenmerkend voor al deze natuurgebieden is dat het een cultuurlandschap is met hoge natuurwaarden. Vroeger profiteerden de vogels hier van het kleinschalige boerenlandschap, met natte hooilanden, weides, rietruigtes, knotwilgen en fruitbomen. Die zijn door de intensieve landbouw en ruilverkaveling bijna allemaal verdwenen, dus nu komen weidevogels hier bijna alleen nog voor op dit soort kleine, speciaal ingerichte percelen.

In het vroege voorjaar kun je honderden scholeksters zien die samenkomen in de soos. Dat is een sociëteit van scholeksters die zich eerst verzamelen nadat ze hun wintergebied hebben verlaten. Daarna vertrekken ze als paartje naar hun binnenlandse broedgebieden. Verder zijn er natuurlijk grutto’s, kluten, kieviten en andere steltlopers.

Ook de wulp leeft hier, in zeer grote getale. In de avond komen ze tijdens de winter en het vroege voorjaar samen om te slapen. Nadat ze de hele dag in de weilanden op zoek zijn geweest naar wormen, vliegen ze naar de grote plassen van de waterberging. Roelf Hovinga van Landschap Noord-Holland telt dan hoeveel er slapen. Deze avond zijn dat er bijna duizend!

Kijk zaterdag 20 mei 2023 naar de uitzending over de Westfriese Omringdijk om 19.15 uur op NPO 2!