Nederland daalt, zo ga je het tegen

Op proefboerderij Zegveld wordt er al decennia lang onderzoek gedaan naar het verbeteren van melkveehouderij op veengrond. Vroeger lag de focus op het maximaliseren van bedrijven, nu op verduurzaming in de economische en ecologische zin. Directeur Jasper Beek geeft ons een tour over de proefboerderij. 

In 1950 werd de Proefboerderij opgericht door de Landbouworganisaties. Het functioneerde tot en met 1994 als een zelfstandige stichting. De proefboerderij is initieel opgezet om de landbouw op veenweide te optimaliseren en maximaliseren na de oorlog. Er werd onderzoek verricht op het gebied van onder andere melkwinning, voeding, huisvesting, bemesting en automatisering. Allemaal gericht op de specifieke problematiek voor het veenweidegebied.  

In 1994 is de locatie overgenomen door Wageningen University & Research. Maar eigen exploitatie van regionale proefboerderijen past niet meer bij de strategie en het beleid van de universiteit. Daarom werd de proefboerderij in 2014 overgenomen door Coöperatie KTC (Kennis Transfer Centrum) Zegveld, wat nu ook de officiële naam is van de plek.

Ondertussen wordt er geëxperimenteerd met verduurzaming van het veebedrijf, dat wil zeggen: een duurzame bedrijfsvoering. Een van de grootste speerpunten is het tegengaan van de bodemdaling, en de daarmee gepaarde broeikasemissies, in veenweidegebied door ontwatering.

Op delen van het terrein is het grondwaterpeil verhoogd naar -20cm onder het maaiveld, in plaats van de gebruikelijke -60cm. Er lopen nu tientallen experimenten om de gevolgen van de verhoging van het waterpeil in kaart te brengen wat betreft biodiversiteit, opbrengst voor de boer, broeikasgasemissie en gezondheid van de koeien. 

Dat de bodem daalt, komt deels doordat we veel water uit de grond pompen. We willen drinkwater ontginnen, maar ook het grondwaterpeil op onze landbouwgrond laag houden. Veengrond, dat altijd onder water stond en daardoor geconserveerd bleef, valt hierdoor droog.

Zuurstof komt de bodem in en het veen begint te verteren en verdwijnt deels als broeikasgas in onze atmosfeer. De bodem breekt dus af en daalt. Daarom wordt om zowel die bodemdaling als de uitstoot tegen te gaan, op de proefboerderij uitgebreid geëxperimenteerd met een hoger peil.  

Kijk zondag 12 oktober om 19.25 naar de aflevering over Proefboerderij Zegveld op NPO2!