Fossiele subsidies: stopzetten of niet?

Klimaatverandering komt onder andere door de uitstoot van CO2, wat weer komt door het gebruik van fossiele brandstoffen. Onze overheid subsidieert die fossiele industrie jaarlijks met zo'n 40 miljard euro. Hoe zit dat precies?

‘Veel grote bedrijven ontvangen belastingvoordelen’, legt Amber Kortzorg uit in Stemstress. ‘Jij betaalt bijvoorbeeld belasting over je brandstof, maar vliegtuigmaatschappijen betalen geen belasting over hun kerosine. Hierdoor loopt de staatskas dik 2 miljard euro per jaar mis. Gebruik jij veel energie? Dan betaal je ook veel. Gebruiken bedrijven veel energie? Dan krijgen ze juist korting – en sommige bedrijven betalen bijvoorbeeld helemaal geen belasting over aardolie. Zonder al deze voordelen zou de overheid jaarlijks 40 miljard euro meer belastinggeld ophalen. Geld dat we goed kunnen gebruiken voor onderwijs, het openbaar vervoer, de zorg of schone energie.’

‘Nu wil het kabinet de subsidie wel verminderen; te beginnen met 4,8 miljard.’ Maar Den Haag kan niet zomaar alle fossiele subsidies stopzetten, zelfs als ze dat zouden willen. Een groot deel zit namelijk ‘vast in internationale afspraken of Europees beleid’, legt demissionair minister van Klimaat Rob Jetten uit. Namelijk zo’n 22 miljard euro. Dat deel kunnen ze dus niet zomaar afschaffen. ‘Dan zullen we echt in Brussel moeten gaan lobbyen’, aldus Jetten.

Ook de industrie zelf zegt niet zonder de belastingvoordelen te kunnen en ‘gedwongen zou zijn naar het buitenland te vertrekken, wat weer tot verlies van banen kan leiden’. Daarnaast zou het, volgens de bedrijven, betekenen dat veel van hun producten duurder worden: ‘Denk aan je yoghurt en de plastic verpakking waar deze in zit, de metalen voor al je elektrische apparaten, maar ook medicatie, de stalen rails voor onze treinsporen en de bakstenen voor je huis. En ook jouw vliegticket zal met de belasting op kerosine meer kunnen kosten’, legt Amber uit.

‘Enerzijds loopt de staatskas miljarden euro’s mis; geld dat besteed zou kunnen worden aan de energietransitie, woningen of onze veiligheid. Anderzijds kan het afschaffen van deze voordelen grote gevolgen hebben voor onze economie en dat gaat iedereen voelen.’