Waarom deze bij bellen blaast

"Deze breedbandgroefbij maakt steeds dezelfde open- en dichtbeweging. Er ontstaat in zijn mond een soort belletje", schrijft filmer Marianne Wever. "Wat doet deze bij eigenlijk, en wat is de bedoeling van die bel?" Waarom deze bij dit bijzondere gedrag vertoont zoeken wij voor jullie uit!

“Wat deze bij doet, is nectar uitspugen en het water eruit laten verdampen", aldus Thomas Wood, onderzoeker bij Naturalis. "Daardoor blijft er een dikkere nectar over, met meer suiker. Dit gedrag zie je vaak bij bijen zoals deze.” In 2021 is er een onderzoek naar “nectar concentrating”, oftewel nectarconcentratie, verschenen.

Bijen halen nectar uit bloemen, een waterige, suikerrijke vloeistof die vol energie zit, maar niet erg lang houdbaar is. Om die nectar te bewaren, gaan bijen slim te werk: ze verdampen een deel van het water. Dat doen ze door de nectar op hun tong te houden, soms in de vorm van een glinsterend druppeltje, alsof ze een klein belletje blazen. Zo wordt de nectar stroperiger én langer houdbaar.

En daar hebben ze 5 redenen voor, blijkt uit onderzoek:

1. Honing maken: honingbijen (en steekloze bijen) maken op deze manier honing. Ze focussen op geconcentreerde nectar die niet snel bederft.
2. Babyvoeding voor larven: veel bijensoorten mengen dikke nectar met stuifmeel om er babyvoeding van te maken voor hun larven. Dikkere nectar bederft minder snel en is beter te bewaren in het nest.
3. Meer energie, minder gewicht: vooral mannetjesbijen concentreren nectar om meer energie in hun maag te kunnen meenemen, zonder extra watergewicht. Handig tijdens lange vluchten, bijvoorbeeld als ze een vrouwtje zoeken.
4. Pollen plakken: bijen gebruiken nectar ook als 'lijm' om stuifmeel tot balletjes te maken, die ze aan hun poten of haartjes plakken. Hoe dikker en kleveriger de nectar, hoe beter het blijft zitten.
5. Nest koelen: sommige bijen gebruiken de waterverdamping om hun nest af te koelen, een soort natuurlijke airco!

Nectarconcentratie is niet alleen iets is wat honingbijen doen. Uit duizenden foto's, blijkt dat meer dan 50 bijensoorten dit gedrag vertonen. Het komt voor bij zes verschillende bijenfamilies, waaronder solitaire bijen, hommels, en zelfs mannetjesbijen. Sommige soorten doen het opvallend: met een glanzend nectarbelletje aan hun tong. Andere zijn subtieler en laten een dun laagje nectar verdampen zonder dat je het met het blote oog ziet. Dus: zie je een bij met een glinsterend druppeltje aan z’n tong? Dan weet jij nu dat dit wel 5 verschillende functies heeft!

• Zelf Geschoten: Bekijk alle ingezonden natuurfilmpjes
• Zelf ook iets moois of bijzonders gefilmd in de natuur? Stuur het ons op!

Bron: onderzoek naar nectarconcentratie gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Apidologie & Thomas Wood (Naturalis)