Beste natuurfoto’s, zwarte spechten en alle overige onderwerpen

Hieronder een overzicht van alle overige onderwerpen uit de uitzending van 16 april 2023. Luister de fragmenten terug op de volgende startpunten:
11:30 - Zwarte specht
33:05 - Cursus vogelzang: de zwartkop
37:20 - Onderzoek naar watersalamanders
47:55 - Burgerlijke ongehoorzaamheid als schoolvak
1:11:10 - Slechtvalken van Beleef de Lente
1:46:30 - Boerburgerberaad
2:08:00 - Wie wint de Groene Camera?

De prijzen voor de beste natuurfoto’s van Nederland en België worden zaterdag uitgereikt in het Haagse Museon-Omniversum. De Groene Camera is te winnen in verschillende categorieën, zoals de ‘natuurfotograaf van het jaar’ en het ‘natuurfotografietalent van het jaar’. Zondag praten we met een van de jongere deelnemers aan de wedstrijd. Meer dan 5000 foto’s zijn dit jaar ingezonden. De winnende groene kiekjes zijn vanaf zondag te zien op een tentoonstelling in het Museon.

We hebben in Nederland vier soorten watersalamanders: de vinpootsalamander, de kamsalamander, de alpenwatersalamander en de kleine watersalamander. En op maar een paar plekken in Nederland kun je die alle vier tegenkomen. Een van die plekken is het Liesbos, bij Breda. Hier is een poeltje waar de salamanders hun DNA wordt onderzocht. Onderzoekers van het Wielstra lab in Leiden willen er zo achter komen of de salamanders inheems zijn, of toch een exoot. Manon de Visser gaat erheen met een groep studenten, om DNA af te nemen.

Op veler verzoek zenden we de komende weken onze cursus vogelzang uit. Deze serie was eerder te horen bij Vroege Vogels. Deze keer staat de zwartkop centraal. Volgens Jac. P. Thijsse is het één van de mooiste zangers van het bos. En het leuke is dat hij ook nog eens behoorlijk algemeen is. De zang van de zwartkop kan verward worden met die van de tuinfluiter. Het grote verschil is het brabbelende begin van de zwartkop. Maar zoals veel andere vogels imiteert de zwartkop ook nog wel eens andere soorten. 

Kenmerken van de zang:

• brabbelend begin
• heldere noten aan het eind
• het eind is volgens Thijsse een 'klokjesaria'

De zwartkop is een vrij algemene, kleine bruinige bosvogel. Het mannetje heeft een zwart petje, het vrouwtje een roestbruine.

Als school leerlingen leren hoe ze actie moeten voeren: mag dat? De geschiedenis van burgerlijke ongehoorzaamheid laat zien dat grote maatschappelijke veranderingen er in de meeste gevallen zijn gekomen door het feit dat er op een activistische manier regels zijn overtreden. Maar hoe werkt dat dan precies. Daar weet Jeske Weerheijm, docent geschiedenis bij scholengemeenschap UniC  Utrecht, alles van. Zij geeft namelijk het vak Burgerlijke ongehoorzaamheid.

Oud docent, schrijver en oprichter van Teachers for Climate Mark Boode vindt activisme als onderdeel van burgerschap op school van groot belang, zegt hij in Vroege Vogels. Hij schreef er het boek 'Winnen van de wereld' over, dat gaat over kinderen die actievoeren voor het klimaat.

Er moet een boerburgerberaad komen om de verandering van ons voedselsysteem tot stand te  brengen. Dat stellen  Ida Simonsen, VN Jongerenvertegenwoordiger Biodiversiteit en Voedsel namens Nederland en bioboer in opleiding, en Wytze Walstra, masterstudent politicologie, voor. Zo’n boerburgerberaad zou op basis van loting een groep Nederlanders selecteren die een dwarsdoorsnede van de samenleving vormt. Via  ‘geborgde zetels’ zou de stem van zowel boeren als natuur, jongeren en toekomstige generaties gegarandeerd kunnen worden. Aan de hand van dialoog – met elkaar en met experts – doet dit beraad aanbevelingen aan de Tweede Kamer, die daar alleen onder beperkte voorwaarden gemotiveerd van mag afwijken. Omdat iedereen belanghebbende is mag iedereen meepraten.