Europese Commissie wil naar een dierproefvrij Europa

Als het aan de Europese Commissie ligt worden er in de toekomst geen dierproeven meer gedaan voor toxiciteits- en veiligheidstesten. Dat zegt ze in reactie op een burgerinitiatief waarbij 1,2 miljoen Europese burgers hun handtekening hebben gezet voor een proefdiervrij Europa. Maar is zo’n toekomst überhaupt mogelijk? Te gast zijn Debby Weijers, directeur van stichting Proefdiervrij en Katja Wolthers, arts-viroloog aan het AMC.

Sinds 2013 mogen er in de EU voor cosmetica geen dierproeven meer uitgevoerd worden. Testen waarbij medicijnen of bijvoorbeeld voedsel worden onderzocht zijn nog wel toegestaan. Volgens Cruelty Free Europe werden er in 2017 zo’n 23,5 miljoen dieren gebruikt voor dierproeven. In Nederland werden bijna een half miljoen dieren gebruikt; veelal muizen, vissen en ratten. Experimenten met honden, katten en apen komen voor, maar zijn een minderheid.  

De Europese Commissie zegt nu in reactie op het burgerinitiatief, waar zo’n 1,2 miljoen zich uitspraken tegen dierproeven, onderzoek naar alternatieve manieren van testen verder te willen steunen, ook financieel gezien. Daarnaast komt de Commissie met een stappenplan om de afbouw van dierproeven in onderzoek, educatie en training te versnellen. “Een belangrijke eerste stap”, vindt Weijers. 

Dat medisch onderzoek ook zonder dierproeven gedaan kan worden bewijst onder andere arts-viroloog Katja Wolthers. Ze werkt met organoïdes: in het lab gekweekte menselijke organen. Zo kan ze bijvoorbeeld het effect van een virus op een darm onderzoeken, zonder dat daarbij dieren gebruikt worden. Voordeel is daarbij dat je proeven doet met menselijke cellen. Dieren blijken namelijk regelmatig in proeven anders te reageren dan mensen. Volgens Wolthers is het op dit moment nog niet mogelijk om dierproeven volledig uit te bannen, maar met de juiste regelgeving en financiering zou dit volgens haar op termijn werkelijkheid kunnen worden.