Jan Terlouw inspireerde mensen tot actie voor een duurzame wereld

Oud-D66-leider, voormalig schrijver en natuurwetenschapper Jan Terlouw is op 93-jarige leeftijd overleden. Omringd door zijn familie is hij rustig ingeslapen in zijn huis in Twello, laat zijn dochter Sanne Terlouw vrijdag weten. Hij is kort ziek geweest.

Kernfysicus, D66-voorman en kinderboekenschrijver, Jan Cornelis Terlouw was het allemaal. Toch zullen veel mensen bij zijn naam meteen denken aan het 'touwtje uit de brievenbus'. Met zijn betoog in De Wereld Draait Door over het verdwenen vertrouwen in de samenleving wist hij eind 2016 op 85-jarige leeftijd bij veel kijkers een gevoelige snaar te raken.

Naast schrijver was Terlouw jaren actief in de politiek. In 1973 volgde hij Hans van Mierlo op als D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer. De laatste jaren maakte Terlouw zich hard voor een betere wereld. Ter ere van zijn inzet wordt in Deventer sinds 2017 jaarlijks de Jan Terlouw Lezing georganiseerd. Doel ervan is om het publiek tot actie te bewegen voor een duurzame wereld, met het gedachtegoed van Jan Terlouw als uitgangspunt.

Urgenda-directeur Marjan Minnesma en Jan Terlouw kwamen uit een andere generatie, maar toch voelde de klimaatvrouw "heel veel verwantschap" met de vrijdag overleden kinderboekenschrijver. "Hij was een heel bijzonder mens. Ik ga hem erg missen", zegt Minnesma, die in 2021 een 'brievenboek' met hem schreef. Daarin stuurden de twee elkaar brieven over hun zorgen om klimaatverandering.

"Het voelde alsof we samen trokken aan hetzelfde touw", zegt Minnesma vrijdag. "Ondanks zo'n 35 jaar verschil deden we hetzelfde. We probeerden allebei mensen te laten zien dat klimaatverandering erg is, en dat we nu aan de bak moeten." Tot hoge leeftijd gaf hij nog lezingen over klimaat, vertelt ze. "En dan spatte het vuur van hem af. Hij greep het publiek, iedereen was altijd onder de indruk. Hij kon elke zaal weer betoveren."

Dat hij mensen zo wist te raken, kwam omdat veel mensen zijn opgevoed met de kinderboeken van Terlouw, vermoedt Minnesma. "Veel meer mensen kennen hem van zijn boeken dan als politicus." Zijn betoog in De Wereld Draait Door in 2016 raakte een snaar, zag ze. Hij zei dat mensen weer vertrouwen moesten hebben in elkaar en aan de slag moesten met dringende klimaatmaatregelen. "Veel mensen voelen zich alleen en eenzaam. De gemeenschapszin ontbreekt. Terlouw pleitte ervoor dat we samen het klimaatprobleem moeten oplossen. Het was een heel belangrijke boodschap."

Als directeur van Urgenda sleepte Minnesma de Nederlandse staat voor de rechter voor een beter klimaatbeleid. De organisatie won: de Staat heeft de plicht om burgers te beschermen tegen gevaarlijke klimaatverandering en moest de uitstoot van broeikasgassen sneller terugdringen.