Ministerie verzweeg milieurisico's van staalslakken Tata Steel

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft Tata Steel tot twee keer toe geholpen bij het afzetten van een vervuilend restproduct: staalslakken. Dit blijkt uit onderzoek van radioprogramma Nieuws & Co en Nieuwsuur (NOS/NTR). In beide gevallen ging dat in tegen intern beleid of bestaande kennis binnen het ministerie over de milieurisico's.

Zo gaf het ministerie in 2010 Rijkswaterstaat de opdracht staalslakken als materiaal te gebruiken bij de aanleg van wegen. Terwijl diezelfde dienst daar net mee was gestopt vanwege 'onacceptabele risico's'. En in 2017 verstrekte het ministerie, op verzoek van Tata Steel, een officiële verklaring dat het materiaal geen afval is, ondanks de eigen negatieve ervaringen. Hoogleraar integriteit Rob van Eijbergen zegt bij NOS: "Dit geeft niet bepaald vertrouwen in de overheid."

Staalslakken zijn goedkoper dan zand en grind. Daarom zijn ze jarenlang gebruikt als bouwmateriaal, bijvoorbeeld in de fundering van wegen en paden en in waterwerken in de Ooster- en Westerschelde. Niet alleen aannamers, maar ook overheidsinstantie Rijkswaterstaat maakten vaak gebruik van het materiaal.

Maar er kleven risico's aan het gebruik van staalslakken als bouwmateriaal. Toezichthoudende instanties als de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), het RIVM en de Algemene Rekenkamer trokken daarover de afgelopen drie jaar steeds nadrukkelijker aan de bel. Zo is er verontreiniging van de bodem en wanneer het in contact komt met grond- of regenwater krijgt dat een verhoogde pH-waarde en dus een lage zuurtegraad, vergelijkbaar met gootsteenontstopper. Ook komen er verontreinigende metalen vrij in de bodem. Toch blijft verantwoordelijk staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Chris Jansen (PVV), blijft bij het standpunt dat staalslakken "mits goed toegepast" veilig gebruikt kunnen worden.

Staatssecretaris Chris Jansen (Milieu, PVV) erkent dat werken met staalslakken in het verleden niet altijd goed is gegaan. Volgens hem is daar goed op gehandeld door ervoor te zorgen dat gebruik van staalslakken nu vooraf gemeld moet worden in plaats van achteraf.

Volgens de bewindsman zijn er geen speciale gunsten verleend aan staalbedrijf Tata. "Ik heb helemaal geen belang bij de afzet van Tata", zei Jansen na afloop van de ministerraad. Volgens hem vroegen meerdere bedrijven zulke verklaringen aan tussen 2014 en 2019, om de stoffen te kunnen hergebruiken. Het ministerie heeft ook altijd goed geluisterd naar kritische geluiden, onder meer van Rijkswaterstaat, het RIVM en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), stelt Jansen.

Bron: ANP en NOS