Eén op de drie mensen in armoede kan schulden niet afbetalen

Eén op de drie mensen in Nederland die in armoede leven, heeft de grootste moeite met het aflossen van diverse schulden. Dat betreft zo'n 163.000 mensen. De financiële problemen van deze groep zijn zo erg dat ze bijvoorbeeld geen belasting of zorgpremie kunnen betalen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook mensen die net boven de armoedegrens zitten, hebben vaak te kampen met flinke schulden.

Het CBS baseert zich op de meest recente cijfers uit 2023. Uit deze cijfers is gebleken dat 31 procent – oftewel zo'n één op de drie – van de 540.000 arme mensen zulke financiële problemen heeft dat ze schulden niet afgelost krijgen. Het landelijke gemiddelde is 10 procent.

Wat is de CBS-definitie van 'arm' precies? Volgens het statistiekbureau ben je arm als je na het betalen van de woonlasten, zorgpremie en energierekening onvoldoende geld meer hebt om dagelijkse basisbehoeften te voorzien, zoals eten en drinken.

Het statistiekbureau werkt ook met een andere categorie mensen, namelijk de 'bijna-armen'. Dit zijn mensen die een inkomen hebben dat maximaal 25 procent boven de armoedegrens ligt en voor de rest ook over weinig vermogen beschikken. Dit gaat in Nederland om zo'n 1,2 miljoen mensen. Daarvan zit ruim één op de vijf (265.000 mensen) stevig in de schulden.

Kassa stelde de vraag 'Wanneer ben je arm en wanneer ben je rijk?' onlangs aan politicoloog Tim ’S Jongers en ING-econoom Marten van Garderen. Daarover lees je meer in dit artikel.

De cijfers zijn hoger dan die uit de vorige meting op basis van cijfers uit 2021. Daarvoor geeft het CBS geen verklaring, maar het ligt voor de hand om de oorzaak te zoeken in de energiecrisis. In de tweede helft van 2021 begonnen de energieprijzen enorm te stijgen als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne. Met name aardgas werd daardoor direct enorm duur, en dat had ook gevolgen voor de stroomprijzen.

Door de stijgende energieprijzen werd het produceren van veel goederen een stuk duurder, en daardoor stegen ook de consumentenprijzen. Iedereen die boodschappen doet, kan beamen dat de boodschappen de afgelopen jaren flink duurder zijn geworden. Zeker mensen met beperkte financiële middelen hebben daardoor steeds meer moeite om het hoofd boven water te houden.

Onlangs werd nog bekend dat ruim een half miljoen huishoudens in energiearmoede belanden als gevolg van het wegvallen van financiële steunmaatregelen.

Arme mensen hebben de meeste moeite om hun belasting te betalen: de belastingaanslag zorgt voor veel arme huishoudens voor financiële problemen en schulden.

Ook mensen die als gevolg van betalingsachterstanden een registratie hebben bij het BKR (Bureau Krediet Registratie) zitten vaak in de schulden. Ook de zorgpremie zorgt voor de nodige financiële problemen: volgens het CBS neemt de zorgpremie de derde plaats in wat betreft de grootste oorzaken van schulden.

Boetes en studieschulden leiden bij arme of minder vermogende mensen ook vrij vaak tot financiële problemen. Datzelfde geldt voor mensen die te veel huur- of zorgtoeslag hebben ontvangen. Zij moeten dit terugbetalen, maar kunnen dat vaak niet.

Bron: CBS, Nu.nl